|
1.1 Quyền và trách nhiệm của các bên trong quản lý an toàn lao động và môi trường xây dựng
1.2 Kế hoạch quản lý an toàn lao động và môi trường xây dựng
1.3 Các biện pháp kiểm soát và đảm bảo an toàn lao động và môi trường xây dựng
2.1. Kh¸i niÖm vÒ rñi ro vµ bÊt ®Þnh
2.2. Rñi ro vµ bÊt ®Þnh khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t.TÝnh hai mÆt cña rñi ro
2.3. C¸c giai ®o¹n cña ph¸t triÓn rñi ro, ph©n lo¹i rñi ro vµ nhËn d¹ng rñi ro
2.3. LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rñi ro vµ kÕ ho¹ch øng phã rñi ro
2.4. C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro
2.5. Qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n x©y dùng
2.6. C«ng t¸c qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n x©y ë ViÖt Nam
1.1 Quyền và trách nhiệm của các bên trong quản lý an toàn lao động và môi trường xây dựng
- Quy ph¹m kü thuËt AT trong x©y dùng TCVN 5308-91 quy ®Þnh:
+ Khi cha cã tµi liÖu thiÕt kÕ TCXD vµ thiÕt kÕ thi c«ng th× kh«ng ®îc phÐp TC.
- Ph¶i b¶o ®¶m chÊt lîng, tiÕn ®é, an toµn c«ng tr×nh, tÝnh m¹ng con ngêi vµ tµi s¶n, phßng chèng ch¸y, næ, vÖ sinh m«i trêng trong ho¹t ®éng x©y dùng (Kh.3, §iÒu 4, LuËt XD);
-Néi dung QLDA x©y dùng bao gåm QL chÊt lîng, khèi lîng, tiÕn ®é, an toµn lao ®éng vµ m«i trêng XD (Kh. 1 ®iÒu 45, LXD)
- C«ng tr×nh x©y dùng chØ ®îc khëi c«ng khi cã biÖn ph¸p ®Ó b¶o ®¶m an toµn, vÖ sinh m«i trêng trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng (Môc 6, §iÒu 72, LuËt XD);
- Dõng thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh vµ yªu cÇu kh¾c phôc hËu qu¶ khi nhµ thÇu thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ chÊt lîng c«ng tr×nh, an toµn vµ vÖ sinh m«i trêng (Kho¶n d, môc 1, §iÒu 75, LuËt XD);
- KiÓm tra biÖn ph¸p b¶o ®¶m an toµn, vÖ sinh m«i trêng trong viÖc thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh (Kho¶n d, môc 2, §iÒu 75, LuËt XD);
- ViÖc ph¸ dì c«ng tr×nh ph¶i thùc hiÖn theo gi¶i ph¸p ph¸ dì ®îc duyÖt, b¶o ®¶m an toµn vµ vÖ sinh m«i trêng (Kh. b, môc 2, §iÒu 86, LuËt XD);
- ViÖc gi¸m s¸t thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i ®îc thùc hiÖn ®Ó theo dâi, kiÓm tra vÒ chÊt lîng, khèi lîng, tiÕn ®é, an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh m«i trêng trong thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh (môc 2, §iÒu 87, LuËt XD);
-§iÒu kiÖn thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh: Nhµ thÇu khi ho¹t ®éng thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i cã thiÕt bÞ thi c«ng ®¸p øng yªu cÇu vÒ an toµn vµ chÊt lîng c«ng tr×nh (Kho¶n d, môc 1, §iÒu 73, LuËt XD);
-Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, nhµ thÇu thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh cã tr¸ch nhiÖm (§iÒu 78, LuËt XD):
+ Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m an toµn cho ngêi, m¸y mãc, thiÕt bÞ, tµi s¶n, c«ng tr×nh ®ang x©y dùng, c«ng tr×nh ngÇm vµ c¸c c«ng tr×nh liÒn kÒ; ®èi víi nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ phôc vô thi c«ng ph¶i ®îc kiÓm ®Þnh an toµn tríc khi ®a vµo sö dông;
+ Thùc hiÖn biÖn ph¸p kü thuËt an toµn riªng ®èi víi nh÷ng h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc c«ng viÖc cã yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ an toµn;
+ Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt nh»m h¹n chÕ thiÖt h¹i vÒ ngêi vµ tµi s¶n khi x¶y ra mÊt an toµn trong thi c«ng x©y dùng.
- Nhµ thÇu thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh cã c¸c nghÜa vô sau ®©y (Môc 2, §iÒu 76, LuËt XD):
+ Thi c«ng x©y dùng theo ®óng thiÕt kÕ, tiªu chuÈn x©y dùng, b¶o ®¶m chÊt lîng, tiÕn ®é, an toµn vµ vÖ sinh m«i trêng;
+ Båi thêng thiÖt h¹i khi vi ph¹m hîp ®ång, thi c«ng kh«ng b¶o ®¶m chÊt lîng, g©y « nhiÔm m«i trêng ;
- Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, nhµ thÇu thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh cã tr¸ch nhiÖm (§iÒu 79, LuËt XD):
+ Cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m vÖ sinh m«i trêng trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng bao gåm m«i trêng kh«ng khÝ, m«i trêng níc, chÊt th¶i r¾n, tiÕng ån vµ c¸c yªu cÇu kh¸c vÒ vÖ sinh m«i trêng;
+ Båi thêng thiÖt h¹i do nh÷ng vi ph¹m vÒ vÖ sinh m«i trêng do m×nh g©y ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng vµ vËn chuyÓn vËt liÖu x©y dùng;
+ Tu©n theo c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ m«i trêng.
- Nhµ thÇu thùc hiÖn viÖc di dêi c«ng tr×nh ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m an toµn lao ®éng, an toµn ®èi víi c«ng tr×nh di dêi vµ c¸c c«ng tr×nh l©n cËn, b¶o ®¶m vÖ sinh m«i trêng (§iÒu 85, LuËt XD).
- Ngêi ®îc giao tæ chøc thùc hiÖn viÖc ph¸ dì c«ng tr×nh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o ®¶m an toµn vµ vÖ sinh m«i trêng.
- §iÒu 30 - Qu¶n lý ATL§ trªn c«ng trêng XD ( N§12/2009/ND-CP):
1) + Nhµ thÇu TC ph¶i lËp biÖn ph¸p AT cho ngêi, cho CT trªn c/trêng;
+ NÕu biÖn ph¸p AT liªn quan nhiÒu bªn thi ph¶i ®îc c¸c bªn tháa thuËn.
2) BiÖn ph¸p AT, néi quy AT ph¶i thÓ hiÖn c«ng khai trªn c«ng trêng; nh÷ng vÞ trÝ nguy hiÓm ph¶i bè trÝ ngêi híng dÉn, c¶nh b¸o ®Ò phßng tai n¹n.
1.2 Kế hoạch quản lý an toàn lao động và môi trường xây dựng
1.2.1 Quản lý an toàn lao động trên công trường xây dựng
a/ Nhà thầu thi công xây dựng phải lập các biện pháp an toàn cho người và công trình trên công trường xây dựng. Trường hợp các biện pháp an toàn liên quan đến nhiều bên thì phải được các bên thỏa thuận.
b/ Các biện pháp an toàn, nội quy về an toàn phải được thể hiện công khai trên công trường xây dựng để mọi người biết và chấp hành; những vị trí nguy hiểm trên công trường phải bố trí người hướng dẫn, cảnh báo đề phòng tai nạn.
c/ Nhà thầu thi công xây dựng, chủ đầu tư và các bên có liên quan phải thường xuyên kiểm tra giám sát công tác an toàn lao động trên công trường. Khi phát hiện có vi phạm về an toàn lao động thì phải đình chỉ thi công xây dựng. Người để xảy ra vi phạm về an toàn lao động thuộc phạm vi quản lý của mình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
d/ Nhà thầu xây dựng có trách nhiệm đào tạo, hướng dẫn, phổ biến các quy định về an toàn lao động. Đối với một số công việc yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động thì người lao động phải có giấy chứng nhận đào tạo an toàn lao động. Nghiêm cấm sử dụng người lao động chưa được đào tạo và chưa được hướng dẫn về an toàn lao động.
e/ Nhà thầu thi công xây dựng có trách nhiệm cấp đầy đủ các trang bị bảo hộ lao động, an toàn lao động cho người lao động theo quy định khi sử dụng lao động trên công trường.
g/ Khi có sự cố về an toàn lao động, nhà thầu thi công xây dựng và các bên có liên quan có trách nhiệm tổ chức xử lý và báo cáo cơ quan quản lý nhà nước về an toàn lao động theo quy định của pháp luật đồng thời chịu trách nhiệm khắc phục và bồi thường những thiệt hại do nhà thầu không bảo đảm an toàn lao động gây ra.
1.2.2. Quản lý môi trường xây dựng
a/ Nhà thầu thi công xây dựng phải thực hiện các biện pháp bảo đảm về môi trường cho người lao động trên công trường và bảo vệ môi trường xung quanh, bao gồm có biện pháp chống bụi, chống ồn, xử lý phế thải và thu dọn hiện trường. Đối với những công trình xây dựng trong khu vực đô thị, phải thực hiện các biện pháp bao che, thu dọn phế thải đưa đến đúng nơi quy định.
b/ Trong quá trình vận chuyển vật liệu xây dựng, phế thải phải có biện pháp che chắn bảo đảm an toàn, vệ sinh môi trường.
c/ Nhà thầu thi công xây dựng, chủ đầu tư phải có trách nhiệm kiểm tra giám sát việc thực hiện bảo vệ môi trường xây dựng, đồng thời chịu sự kiểm tra giám sát của cơ quan quản lý nhà nước về môi trường. Trường hợp nhà thầu thi công xây dựng không tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường thì chủ đầu tư, cơ quan quản lý nhà nước về môi trường có quyền đình chỉ thi công xây dựng và yêu cầu nhà thầu thực hiện đúng biện pháp bảo vệ môi trường.
d/ Người để xảy ra các hành vi làm tổn hại đến môi trường trong quá trình thi công xây dựng công trình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và bồi thường thiệt hại do lỗi của mình gây ra.
1.3 Các biện pháp kiểm soát và đảm bảo an toàn lao động và môi trường xây dựng
1.3.1 Nh÷ng yªu cÇu chung
a/ Thùc hiÖn c¸c quy chuÈn, tiªu chuÈn x©y dùng liªn quan ®Õn an toàn lao động và bảo vệ môi trường xây dựng, ( TCVN -2287-78 HÖ thèng tiªu chuÈn an toµn lao ®éng. Quy ®Þnh c¬ b¶n; TCXDVN 296-2004 Dµn gi¸o - C¸c yªu cÇu vÒ an toµn; 2290:1978 ThiÕt bÞ s¶n xuÊt - Yªu cÇu chung vÒ an toµn; TCVN 5308:1991 Quy ph¹m kÜ thuËt an toµn trong x©y dùng; TCVN 4431:1987 Lan can an toµn - §iÒu kiÖn kÜ thuËt; TCVN 3254 : 1989 An toµn ch¸y - Yªu cÇu chung; TCVN 3255:1986 An toµn næ - Yªu cÇu chung; TCVN 2291 : 1978 Ph¬ng tiÖn b¶o vÖ ngêi lao ®éng - Ph©n lo¹i; TCVN 2288:1978 C¸c yÕu tè nguy hiÓm vµ cã h¹i trong s¶n xuÊt - Ph©n lo¹i; TCVN : 1978 ThiÕt bÞ s¶n xuÊt - Yªu cÇu chung vÒ an toµn;...)
b/ Tæ chøc bé phËn qu¶n lý an toàn lao động và bảo vệ môi trường xây dựng trong bé m¸y qu¶n lý dù ¸n cña chñ ®Çu tư và bộ máy tổ quản lý công trường của nhà thầu.
c/ Tæ chøc đào tạo, hướng dẫn, phổ biến c¸c quy định về an toµn lao ®éng. Gi¸o dôc ngêi lao ®éng ý thøc coi träng an toµn lao ®éng vµ b¶o vÖ m«i trêng;
d/ Trang bị bảo hộ lao động, an toàn lao động vµ kiÓm tra søc khoÎ ®Þnh kú cho người lao động theo quy định khi sử dụng lao động trªn c«ng trêng;
e/ Lập vµ thực hiện c¸c biÖn ph¸p an toµn cho người vµ c«ng tr×nh trªn c«ng trêng x©y dùng và bảo đảm về m«i trêng cho người lao động trªn c«ng trêng vµ bảo vệ m«i trêng xung quanh
- G¾n liÒn biÖn ph¸p kü thuËt, biÖn ph¸p kiÓm tra chÊt lîng vµ biÖn ph¸p an toµn lao ®éng thµnh mét thÓ thèng nhÊt;
- S¾p xÕp tr×nh tù thi c«ng trong tiÕn ®é ph¶i ®¶m b¶o kh«ng gian lao ®éng ®ñ an toµn;
- ThiÕt kÕ tæng mÆt b»ng thi c«ng hay lµ sù cung cÊp dÞch vô thi c«ng ph¶i cã quan ®iÓm an toµn lao ®éng;
- C¶nh b¸o mÊt an toµn vµ g©y « nhiÔm m«i trêng trªn c«ng trêng;
- LËp c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng tai n¹n khi kh¶o s¸t phôc vô x©y dùng, c¸c biÖn ph¸p chèng va ®Ëp c¬ häc, chèng r¬i tõ trªn cao xuèng thÊp, chèng lë, xËp, sôt, trît ®Êt ®¸, biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn giµn gi¸o vµ thang, an toµn trong c«ng t¸c l¾p ghÐp kÕt cÊu c«ng tr×nh
•
1.3.2 BiÖn ph¸p cho mét sè lÜnh vùc cô thÓ
1) AT cña c«ng t¸c ®Êt vµ lµm viÖc díi s©u, trong ®êng hÇm:
- Chèng s¹t lë hè ®µo g©y ra tai n¹n
- Chèng lËt ®æ m¸y mãc vµ ngêi r¬i xuèng hè ®µo
- Chèng sËp, lë trong TC ®êng hÇm
- Chèng bÞ nhiÔm khÝ ®éc khi thi c«ng trong hÇm s©u
- Gi¶i ph¸p tho¸t hiÓm,cøu hé khi cã sù cè díi hè s©u hoÆc trong hÇm, ... )
2) AT thi c«ng trªn cao:
- Líi b¶o vÖ, hÖ thèng dµn d¸o vµ sµn c«ng t¸c æn ®Þnh,v÷ng ch¾c
- C¸c thiÕt bÞ b¶o hé lao ®éng cho tõng c¸ nh©n
- Lùa chän c«ng cô thi c«ng vµ quy tr×nh t¸c nghiÖp thÝch hîp søc lùc con ngêi khi lµm viÖc trªn cao, …
3) An toµn sö dông m¸y vµ thiÕt bÞ thi c«ng:
- KiÓm tra ®¶m b¶o t×nh tr¹ng kÜ thuËt cña m¸y XD vµ thiÕt bÞ thi c«ng tríc khi ®a vµo sö dông trªn c«ng trêng
- KiÓm tra sù c©n b»ng vµ æn ®Þnh khi m¸y chÞu t¶i
- ThiÕt bÞ che ch¾n, rµo c¶n vïng nguy hiÓm khi m¸y vËn hµnh
- §¶m b¶o ®ñ ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng cho ngêi vµ m¸y lµm viÖc
- Nh¾c nhë CN chÊp hµnh quy tr×nh vËn hµnh vµ quy chÕ ATL§ trong t¸c nghiÖp SX cã liªn quan ®Õn m¸y mãc, thiÕt bÞ TC
- Thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh vÒ b¶o dìng m¸y thêng xuyªn vµ kiÓm tra t×nh tr¹ng kü thuËt cña m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng vµo ®Çu c¸c ca lµm viÖc, …
4) An toµn thi c«ng l¾p ghÐp c«ng tr×nh, l¾p ®Æt thiÕt bÞ
- AT thiÕt bÞ cÈu l¾p
- AT c¸c thiÕt bÞ phô trî phôc vô l¾p ghÐp
- AT vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ tËp kÕt cÊu kiÖn vµ l¾p ghÐp
- AT cho ngêi L§ trong t¸c nghiÖp l¾p ghÐp
5) T¸c nghiÖp xÕp dì t¹i kho b·i
- AT vËn chuyÓn
- AT bèc xÕp hµng hãa
6) An toµn giao th«ng vµ vËn chuyÓn trªn c«ng trêng
•AT giao th«ng:
- Quy ho¹ch c¸c lo¹i ®êng thuËn lîi, tiÕt kiÖm vµ an toµn
- ThiÕt kÕ c¸c lo¹i ®êng ®óng quy ®Þnh ( kh¶ n¨ng chÞu t¶i, ®é dèc, b¸n kÝnh quay, …)
• An toµn vËn chuyÓn trªn c«ng trêng (ph¬ng ngang, ph/®øng):
- An toµn thiÕt bÞ v/c
- AT t¸c nghiÖp v/c
- Che ch¾n, neo buéc h/hãa ®óng q/®Þnh
7) An toµn sö dông ®iÖn trªn c«ng trêng
•Nhu cÇu sö dông ®iÖn trong thi c«ng:
- Lîng ®iÖn dïng nhiÒu
- Sö dông nhiÒu lo¹i ®iÖn thÕ ®an xen nhau ë nhiÒu vÞ trÝ trªn c«ng trêng, rÊt dÔ g©y mÊt an toµn trong SX
•An toµn vÒ ®iÖn trong TCXD
- AT vÒ ®iÖn trong QTXL
+ §iÖn ®éng lùc
+ §iÖn s¶n xuÊt
+ §iÖn chiÕu s¸ng phôc vô SX
- AT ®iÖn t¹i xëng SX phô trî, t¹i kho b·i
- AT c¸c ®êng dÉn vµ ®iÖn chiÕu s¸ng, ®iÖn sinh ho¹t
•BiÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn vÒ ®iÖn, gåm:
- B¶o vÖ chèng ®iÖn giËt
- B¶o vÖ chèng c¸c t¸c ®éng nhiÖt
- B¶o vÖ chèng qu¸ dßng
- B¶o vÖ chèng rß ®iÖn
- B¶o vÖ chèng nhiÔu lo¹n ®iÖn ¸p.
•
8) HÖ thèng chèng sÐt
- Chèng sÐt chung trªn c«ng trêng
- T¹i c¸c vÞ trÝ nguy hiÓm vÒ sÐt ®¸nh: vÞ trÝ c¸c kho quan träng; c¸c vÞ trÝ lµm viÖc trªn cao; c¸c cÇn cÈu cã chiÒu cao lín; …
9) Phßng chèng ch¸y næ
- HÖ thèng phßng ch¸y trªn toµn c«ng trêng
- Níc vµ thiÕt bÞ ch÷a ch¸y
+ Níc ch÷a ch¸y
+ ThiÕt bÞ ch÷a ch¸y
- Thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o qu¶n vµ sö dông thuèc næ trªn c«ng trêng
- X¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm dù tr÷ thuèc næ, quy tr×nh b¶o qu¶n, vËn chuyÓn thuèc næ, quy tr×nh g©y næ trong TC
10) An toµn thi c«ng trong thiÕt kÕ T§TC
- Ph©n khu TC vµ AT s¶n xuÊt khi triÓn khai theo ph¬ng ngang:
+ Lµm râ híng thi c«ng, tuyÕn di chuyÓn t¸c nghiÖp SX ®Ó tr¸nh xung ®ét trªn mÆt b»ng
+ KiÓm tra AT khi ho¹t ®éng SX trªn c¸c tÇng ®ît kh¸c nhau theo ph¬ng ®øng
- Ph©n tÇng TC khi triÓn khai SX theo ph¬ng ®øng:
KiÓm tra AT khi bè trÝ ho¹t ®éng SX trªn c¸c tÇng ®ît kh¸c nhau theo ph¬ng ®øng.
- Sù phèi hîp triÓn khai SX cña c¸c nhµ thÇu trªn c«ng trêng vµ ë tõng khu vùc s¶n xuÊt.
11) An toµn thi c«ng trong thiÕt kÕ mÆt b»ng TC
•ATTC khi chuÈn bÞ MBTC trªn toµn c«ng trêng
- HÖ th«ng biÓn b¸o AT chung trªn c«ng tr¬ng vµ ë nh÷ng ®Þa ®iÓm nguy hiÓm
- HÖ thèng phßng ch¸y, ch÷a ch¸y chung
•Gi¶i ph¸p AT cho tõng h¹ng môc
•An toµn ®Æt vµ vËn hµnh m¸y thi c«ng
• An toµn ë c¸c nhµ xëng SX phô trî
• An toµn ë c¸c kho b·i trªn c«ng trêng
12) An toµn cho thiÕt bÞ hoÆc c«ng viÖc cã yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ ATL§;
- An toµn sö dông TB chÞu ¸p lùc: nåi h¬i ¸p lùc; b×nh chøa khÝ nÐn; TB chøa khÝ hãa láng; AT sö dông m¸y n©ng, h¹
- M¸y khoan, ph¸ cÇm tay; thiÕt bi thæi h¬i ¸p lùc; TB s¶n xuÊt VLXD
(m¸y ca, m¸y c¸t, m¸y gia c«ng cèt liÖu, …)
- AT gia c«ng, l¾p ®Æt, söa ch÷a, lµm vÖ sinh cöa kÝnh;…
Yªu cÇu chñ ®Çu t vµ c¸c nhµ thÇu ph¶i thêng xuyªn/ kiểm tra giam sát việc thực hiện các quy định về an toàn lao động và bảo vệ moi trường xây dựng ;
2. QUẢN LÝ RỦI RO TRONG THỰC HIỆN DỰ AN ĐẦU TƯ
XAY DỰNG CÔNG TRÌNH
Néi dung qu¶n lý rñi ro bao gåm ba m¶ng c«ng viÖc chÝnh:
- NhËn d¹ng rñi ro
- ¦íc lîng rñi ro: Ph©n tÝch vµ ®Þnh lîng rñi ro
- KiÓm so¸t rñi ro: Ph¶n øng, øng xö víi rñi ro
2.1 Kh¸i niÖm vÒ rñi ro vµ bÊt ®Þnh
- Rñi ro lµ sù kiÖn hoÆc t×nh huèng bÊt ngê mµ khi x¶y ra nã cã thÓ dÉn ®Õn c¸c c¬ héi míi cã lîi hoÆc sù thiÖt h¹i khi thùc hiÖn mét nhiÖm vô nµo ®ã, nhng c¸c sù kiÖn hoÆc t×nh huèng nµy l¹i cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc.
- Mét ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña rñi ro lµ kh¶ n¨ng cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc vÒ x¸c suÊt xuÊt hiÖn hoÆc møc ®é rñi ro. §ã lµ c¬ së ®Ó ph©n biÖt gi÷a rñi ro vµ bÊt ®Þnh.
- BÊt ®Þnh ph¶n ¸nh sù kiÖn (t×nh huèng), trong ®ã kh«ng thÓ biÕt ®îc x¸c suÊt xuÊt hiÖn cña sù kiÖn. Kh¸i niÖm bÊt ®Þnh chøa ®ùng yÕu tè cha biÕt nhiÒu h¬n
kh¸i niÖm rñi ro.
- Sù ph©n ®Þnh gi÷a rñi ro vµ bÊt ®Þnh chØ mang tÝnh t¬ng ®èi. Tuú thuéc vµo th«ng tin cã thÓ cã ®îc vµ kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ cña mçi c¸ nh©n hay tæ chøc mµ cã thÓ lµ rñi ro hay bÊt ®Þnh.
2.2. Rñi ro vµ bÊt ®Þnh khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t.TÝnh hai mÆt cña rñi ro
2.2.1 Rñi ro vµ bÊt ®Þnh khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t
- Thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t lu«n diÔn ra trong ®iÒu kiÖn rñi ro vµ bÊt ®Þnh.
- Rñi ro dù ¸n lµ tæng hîp nh÷ng yÕu tè ngÉu nhiªn, nh÷ng t×nh huèng kh«ng thuËn lîi liªn quan ®Õn bÊt ®Þnh, cã thÓ ®o lêng b»ng x¸c suÊt viÖc kh«ng ®¹t ®îc môc tiªu ®· ®Þnh cña dù ¸n vµ g©y nªn nh÷ng thiÖt h¹i, mÊt m¸t.
- BÊt ®Þnh hiÓu theo nghÜa réng lµ sù kh«ng ®Çy ®ñ vµ kh«ng chÝnh x¸c cña th«ng tin vÒ c¸c ®iÒu kiÖn thùc hiÖn dù ¸n. BÊt ®Þnh ph¶n ¸nh t×nh huèng, trong ®ã kh«ng tÝnh ®îc x¸c suÊt xuÊt hiÖn cña t×nh huèng.
- Nguån gèc cña c¸c yÕu tè bÊt ®Þnh.
+ Khi lùa chän c¸c quyÕt ®Þnh tèi u, kh«ng n¾m v÷ng hoÆc kh«ng thÓ tÝnh ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c c¸c th«ng tin, sù biÕn ®éng cña m«i trêng.
+ C¸c yÕu tè ngÉu nhiªn: B·o lôt, ®éng ®Êt.
+ C¸c yÕu tè ®èi kh¸ng mang tÝnh chñ quan khi qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh diÔn ra trong t×nh huèng lîi Ých cña c¸c ®èi t¸c kh«ng cïng chiÒu, thËm chÝ ®èi lËp nhau.
•
2.2.1. TÝnh hai mÆt cña rñi ro
- Rñi ro cã c¶ 2 mÆt (2 khÝa c¹nh) lµ tiªu cùc vµ tÝch cùc vµ cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng x¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro nh©n víi møc ®é, thiÖt h¹i hoÆc lîi Ých ®¹t ®îc do rñi ro g©y ra.
- NhËn thøc phæ biÕn hiÖn nay cho r»ng rñi ro bao gåm c¶ hiÓm ho¹ vµ c¬ héi,
+ NÕu rñi ro lµ mét hiÓm ho¹ th× nã sÏ g©y trë ng¹i cho vÖc thùc hiÖn môc tiªu.
+ NÕu rñi ro xuÊt hiÖn nh mét c¬ héi th× l¹i t¹o ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn môc tiªu
2.3 C¸c giai ®o¹n cña ph¸t triÓn rñi ro, ph©n lo¹i rñi ro vµ nhËn d¹ng rñi ro
2.3.1 C¸c giai ®o¹n cña ph¸t triÓn rñi ro, ph©n lo¹i rñi ro
wC¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña rñi ro.
w
2.3.2 NhËn d¹ng rñi ro trong qu¶n lý dù ¸n x©y dùng
2.3.2.1. C¸c t×nh huèng nhËn biÕt rñi ro
- Víi c¸c ®iÒu kiÖn ®· biÕt:
+ Rñi ro ®îc tÝnh ®Õn tríc mét c¸ch râ rµng
+ Rñi ro nµy cã thÓ nhËn ra tõ viÖc xem xÐt c¸c v¨n b¶n hîp ®ång, quy m« vµ tÝnh chÊt c¸c c«ng viÖc
- Víi c¸c ®iÒu kiÖn cã thÓ biÕt vµ kh«ng biÕt:
+ Rñi ro dï kh«ng mong ®îi nhng cã thÓ thÊy tríc ®îc
+ Rñi ro xuÊt hiÖn Ýt nhng t¸c ®éng kh«ng nhá (ma b·o, tai n¹n...)
- Víi c¸c ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ biÕt tríc:
+ C¸c rñi ro kh«ng thÓ nhËn biÕt ®îc
+ C¸c sè liÖu lu tr÷ cã thÓ cho ta híng dÉn
+ NÕu lµm râ ®îc c¸c ®iÒu kiÖn cã thÓ lo¹i bá nhiÒu yÕu tè kh«ng biÕt
2.3.2.2. NhËn d¹ng rñi ro
NhËn d¹ng rñi ro khi thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc chinh cña dù ¸n x©y dùng:
1) NhËn d¹ng rñi ro khi lËp dù ¸n ®Çu t
- Nghiªn cøu thÞ trêng cña s¶n phÈm (®Çu ra, ®Çu vµo )
- §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn
- T×nh h×nh chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng vµ céng ®ång
2) Rñi ro tõ khÝa c¹nh ph¸p lý cña DA§T vµ cña chñ §T
3) Rñi ro tõ x¸c ®Þnh ch¬ng tr×nh s¶n xuÊt (thÞ trêng ®Çu ra, ®Çu vµo; c¸ch thøc tæ chøc SX vµ trao ®æi; vÊn ®Ò m«i trêng cña DA)
4) Kh©u lùa chän ®Þa ®iÓm XD vµ ®iÒu kiÖn gi¶i phãng mÆt b»ng
5) Kh©u x¸c ®Þnh c«ng suÊt, c«ng nghÖ
6) VÒ lùa chän gi¶i ph¸p XD
7) Kh©u x¸c ®Þnh ph¬ng ¸n tæ chøc vµ nguån nh©n lùc vËn hµnh DA
8) Rñi ro qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch tµi chÝnh (vi m«, vÜ m«, x· héi)
9) Rñi ro dÉn ®Õn tõ phÝa nhµ thÇu:
- §iÒu kiÖn n¨ng lùc cña c¸c nhµ thÇu
- ChÊp hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ ®Êu thÇu, chän thÇu
- ChÊp hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ sù vô hîp ®ång vµ qu¶n lý thùc hiÖn hîp ®ång,..
2.3. LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rñi ro vµ kÕ ho¹ch øng phã rñi ro
2.3.1 Chu tr×nh qu¶n lý rñi ro vµ lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rñi ro
a. Chu tr×nh qu¶n lý rñi ro
w Chu tr×nh qu¶n lý rñi ro bao gåm c¸c c«ng viÖc:
- X¸c ®Þnh rñi ro (nhËn d¹ng rñi ro) lµ nghiªn cøu, xem xÐt, ®¸nh gi¸ nh÷ng lÜnh vùc rñi ro tiÒm tµng ¶nh hëng ®Õn dù ¸n. Thêng sö dông c¸c ph¬ng ph¸p sau ®Ó x¸c ®Þnh rñi ro:
+ Pháng vÊn, ®iÒu tra, lËp b¶ng c¸c c©u hái nghiªn cøu vÒ rñi ro. Ph¬ng ph¸p cã thÓ cho kÕt qu¶ tèt, nhng chi phÝ kh¸ cao.
+ Ph¬ng ph¸p chuyªn gia, sö dông nhãm chuyªn gia vµ xem xÐt ý kiÕn cña hä, cã thÓ theo 2 híng: phu¬ng ph¸p tËp thÓ chuyªn gia vµ ph¬ng ph¸p Del phi.
+ Ph¬ng ph¸p kü thuËt biÓu ®å: biÓu ®å nguyªn nh©n, kÕt qu¶ (biÓu ®å x¬ng c¸), biÓu ®å ph©n tÝch hÖ thèng.
+ Ph¬ng ph¸p so s¸nh ®èi chiÕu.
+ Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch.
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ rñi ro, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n g©y ra rñi ro, trªn c¬ së ®ã cã thÓ t×m ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n trÞ chóng.
- KiÓm so¸t phßng ngõa rñi ro - sö dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt, c«ng cô, chiÕn lîc c¸c ch¬ng tr×nh hµnh ®éng . . . ®Ó ng¨n ngõa, nÐ tr¸nh hoÆc gi¶m thiÓu nh÷ng tæn thÊt, nh÷ng ¶nh hëng kh«ng mong ®îi.
•
w Qu¸ tr×nh qu¶n lý rñi ro dù ¸n theo chu tr×nh 6 bíc:
- LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý rñi ro.
- X¸c ®Þnh rñi ro.
- Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh rñi ro.
- Ph©n tÝch ®Þnh lîng rñi ro.
- LËp kÕ ho¹ch ®èi phã rñi ro.
- KiÓm so¸t vµ ®iÒu chØnh rñi ro.
b. LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý dù ¸n
· KÕ ho¹ch qu¶n lý rñi ro lµ mét bíc ®Æc biÖt quan träng , nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña 5 bíc cßn l¹i trong quy tr×nh qu¶n lý rñi ro.
· KÕ ho¹ch qu¶n lý rñi ro ®a ra c¸ch thøc, quyÕt ®Þnh ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh c¸c qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch vµ triÓn khai nh÷ng hµnh ®éng qu¶n lý rñi ro trong suèt qu¸ tr×nh dù ¸n.
· KÕ ho¹ch qu¶n lý rñi ro lµ c¬ së ®Ó cung cÊp nguån lùc vµ thêi gian cÇn thiÕt cho c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý rñi ro, ®a ra c¸c nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ rñi ro.
•
· Néi dung cña kÕ ho¹ch qu¶n lý rñi ro:
- C¬ së ph¬ng ph¸p luËn: X¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p, c«ng cô, nguån d÷ liÖu cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh rñi ro, c¸c ph¬ng ph¸p thÝch hîp ®¸nh gi¸ rñi ro tuú thuéc vµo c¸c giai ®o¹n cña dù ¸n.
- Vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c nhµ qu¶n lý cã liªn quan.
- Ng©n quü dµnh cho c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro.
- Thêi gian dµnh cho qu¶n lý rñi ro.
- C¸ch thøc cho ®iÓm vµ diÔn gi¶i, x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p cho ®iÓm vµ diÔn gi¶i phï hîp víi lo¹i vµ thêi gian tiÕn hµnh ph©n tÝch ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng rñi ro.
- C¸c tiªu chuÈn giíi h¹n x¸c ®Þnh c¸c møc rñi ro giíi h¹n kh¸c nhau mµ chñ ®Çu t kh¸ch hµng, nhµ tµi trî chÊp nhËn ®îc.
- H×nh thøc b¸o c¸o.
- Lu gi÷.
- C¬ cÊu ph©n tÝch rñi ro.
•
2.3.2. KÕ ho¹ch øng phã rñi ro
· KÕ ho¹ch øng phã rñi ro lµ mét tËp hîp c¸c biÖn ph¸p ®Ó ph¶n øng khi rñi ro
x¶y ra. §©y lµ qu¸ tr×nh lùa chän vµ quyÕt ®Þnh c¸c ho¹t ®éng nh»m ®Èy m¹nh c¬ héi vµ gi¶m bít hiÓm ho¹ cña rñi ro ®èi víi môc tiªu cña dù ¸n.
· KÕ ho¹ch øng phã rñi ro ®îc sö dông ®Ó ph¶n øng víi c¸c rñi ro ph¸t sinh trong suèt ®êi dù ¸n. X©y dùng kÕ ho¹ch ®èi phã rñi ro cã t¸c dông gi¶m chi phÝ hµnh ®éng khi rñi ro xuÊt hiÖn.
2.4. C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro
2.4.1. Qu¶n lý rñi ro cña dù ¸n
· Qu¶n lý rñi ro dù ¸n lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh, ph©n tÝch nh»m vµo viÖc kiÓm so¸t c¸c rñi ro cña dù ¸n mét c¸ch hÖ thèng vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt.
· Qu¶n lý rñi ro dù ¸n lµ qu¸ tr×nh liªn tôc ®îc thùc hiÖn trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña chu kú dù ¸n, kÓ tõ khi míi h×nh thµnh cho ®Õn khi kÕt thóc dù ¸n.
· Trong suèt vßng ®êi dù ¸n, nhiÒu kh©u c«ng viÖc cã møc ®é rñi ro rÊt cao, nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n chia thµnh nhiÒu giai ®o¹n ®Ó xem xÐt ph©n tÝch rñi ro, trªn c¬ së ®ã lùa chän c¸c gi¶i ph¸p phï hîp nh»m gi¶m bít vµ lo¹i trõ rñi ro.
•
· Cã thÓ ph©n chia qu¸ tr×nh qu¶n lý rñi ro thµnh c¸c giai ®o¹n sau:
- Giai ®o¹n khëi ®Çu: nghiªn cøu, xem xÐt c¸c d÷ liÖu c¬ b¶n liªn quan ®Õn dù ¸n, chuÈn bÞ x©y dùng khung ch¬ng tr×nh lµm c¬ së cho c¸c giai ®o¹n sau.
- Giai ®o¹n x¸c ®Þnh: t×m hiÓu c¸c rñi ro cã kh¶ n¨ng x¶y ra, c¸c nguyªn nh©n g©y ra rñi ro trong dù ¸n.
- Giai ®o¹n ph©n tÝch nh»m tÝnh to¸n, ®o lêng th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng x¶y ra vµ møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro tíi c¸c kÕt qu¶ ®Çu ra cña dù ¸n.
- Giai ®o¹n ph¶n øng: ®a ra kÕ ho¹ch, hµnh ®éng ph¶n øng víi rñi ro khi chóng xuÊt hiÖn trong dù ¸n.
- Giai ®o¹n qu¶n lý nh»m ®a ra c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t, ®iÒu chØnh rñi ro khi nã xuÊt hiÖn.
2.4.2. Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ rñi ro cña dù ¸n
2.4.2.1 Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Þnh tÝnh cña rñi ro cÇn ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù bao gåm 3 bíc:
•
Bíc 1: X¸c ®Þnh x¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro.
- X¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro lµ kh¶ n¨ng mµ rñi ro cã thÓ xuÊt hiÖn ®îc m« t¶ mét c¸ch ®Þnh tÝnh lµ rÊt thÊp, thÊp, b×nh thêng, cao vµ rÊt cao.
- Thang ®o x¸c suÊt rñi ro x¶y ra thêng n»m trong kho¶ng tõ 0,0 (kh«ng x¶y ra ) ®Õn 1,0 (ch¾c ch¾n x¶y ra).
Bíc 2: X¸c ®Þnh møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro.
- Møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro lµ c¸c kÕt qu¶ lµm thay ®æi môc tiªu dù ¸n khi rñi ro xuÊt hiÖn.
- Cã thÓ ®¸nh gi¸ møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro theo thang ®o m« t¶ nh lµ rÊt cao, cao, b×nh thêng, thÊp, rÊt thÊp hoÆc ®¸nh gi¸ theo thang ®o sè víi gi¸ trÞ tuyÕn tÝnh (l, 3, 5, 7, 9,. . .) hoÆc phi tuyÕn (l, 2, 4, 8, 16,. . .). - X¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro ë bíc 1 vµ møc ®é t¸c ®éng rñi ro ë bíc 2 ®îc ®¸nh gi¸ ®èi víi tõng rñi ro cô thÓ th«ng qua viÖc pháng vÊn hoÆc gÆp gì c¸c chuyªn gia cã nhiÒu kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm.
Bíc 3: X©y dùng ma trËn ®¸nh gi¸ x¸c suÊt vµ møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro nh»m: xÕp h¹ng rñi ro (rÊt thÊp, thÊp, b×nh thêng, cao, rÊt cao) b»ng c¸ch g¾n gi¸ trÞ cô thÓ cho x¸c suÊt xuÊt hiÖn vµ møc ®é t¸c ®éng.
2.4.2.2. Ph©n tÝch ®Þnh lîng rñi ro
a. Vai trß cña ph¬ng ph¸p vµ c¸c c¨n cø ph©n tÝch
· Ph©n tÝch ®Þnh lîng rñi ro nh»m tÝnh to¸n x¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro vµ møc ®é t¸c ®éng cña nã tíi môc tiªu cña dù ¸n b»ng c¸c con sè cô thÓ.
· Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh rñi ro còng ®a ra c¸c con sè x¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro vµ møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro, nhng c¸c con sè nµy ®îc g¸n gi¸ trÞ theo quan ®iÓm cña chuyªn gia, trong khi c¸c con sè cña ph©n tÝnh ®Þnh lîng th× ®îc tÝnh to¸n cô thÓ dùa vµo sè liÖu thèng kª vµ c¸c kü thuËt nh kü thuËt m« pháng Mon te Carlo, ph¬ng ph¸p ®é nh¹y, c©y quyÕt ®Þnh.
·Ph©n tÝch ®Þnh lîng rñi ro thêng ®i kÌm sau ph©n tÝch ®Þnh tÝnh rñi ro. Hai qu¸ tr×nh ph©n tÝch nµy mang tÝnh ®éc lËp vµ kÕt hîp víi nhau.
·Nguån th«ng tin ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch ®Þnh lîng lµ c¸c th«ng tin tõ c¸c dù ¸n t¬ng tù ®Ó thùc hiÖn, nghiªn cøu rñi ro trong c¸c dù ¸n t¬ng tù cña c¸c chuyªn gia, c¬ së d÷ liÖu vÒ rñi ro tõ c¸c nguån kh¸c nhau.
b. C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Þnh lîng rñi ro
1) Ph¬ng ph¸p x¸c suÊt
· Ph¬ng ph¸p x¸c suÊt
Rñi ro liªn quan ®Õn dù ¸n ®îc biÓu hiÖn bëi 3 yÕu tè, ®ã lµ sù kiÖn rñi ro, x¸c suÊt xuÊt hiÖn sù kiÖn rñi ro vµ thiÖt h¹i do rñi ro g©y nªn nÕu nã xuÊt hiÖn.
Tuú theo møc ®é ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ x¸c suÊt xuÊt hiÖn rñi ro mµ ngêi ta ¸p dông ph¬ng ph¸p chñ quan hay kh¸ch quan trong viÖc ®¸nh gi¸ møc ®é thiÖt h¹i do rñi ro g©y nªn.
- Ph¬ng ph¸p kh¸ch quan: lµ ®¸nh gi¸ møc ®é thiÖt h¹i dùa trªn c¸c sè liÖu thùc tÕ vÒ tÇn suÊt xuÊt hiÖn nÕu cã rñi ro ®Ó tÝnh to¸n thiÖt h¹i kú väng ®èi víi lo¹i rñi ro ®ang xÐt.
- Ph¬ng ph¸p chñ quan dùa trªn c¸c x¸c suÊt ®îc ®¸nh gi¸ theo kinh nghiÖm chñ quan hoÆc kh«ng biÕt x¸c suÊt cã thÓ x¶y ra sù kiÖn.
· Trêng hîp x¸c suÊt ®îc ®¸nh gi¸ theo kinh nghiÖm th× møc ®é rñi ro cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ nh ph¬ng ph¸p kh¸ch quan hoÆc mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c.
· Trêng hîp kh«ng biÕt x¸c suÊt x¶y ra sù kiÖn cã thÓ sö dông c¸c quy t¾c minimax, maximin, maximax.
+ Quy t¾c minimax - quy t¾c bÊt lîi lín nhÊt hay quy t¾c bi quan. Theo quy t¾c nµy, ngêi ta lùa chän ph¬ng ¸n cã trÞ sè kÕt qu¶ tèt nhÊt trong t×nh huèng xÊu nhÊt (bi quan)
+ Quy t¾c maximin - quy t¾c l¹c quan hay quy t¾c thuËn lîi nhá nhÊt. Theo quy t¾c nµy, ngêi ta lùa chän ph¬ng ¸n cã trÞ sè kÕt qu¶ nhá nhÊt trong c¸c t×nh huèng tèt nhÊt (l¹c quan).
+ Quy t¾c maximax - dµnh cho nh÷ng ngêi cùc kú l¹c quan - thuËn lîi lín nhÊt. Theo quy t¾c nµy, ngêi ta lùa chän ph¬ng ¸n cã trÞ sè kÕt qu¶ lín nhÊt trong c¸c t×nh huèng tèt nhÊt.
Ph¬ng ph¸p x¸c suÊt cã nhîc ®iÓm lµ khã thu thËp ®îc tËp hîp sè liÖu qu¸ khø ®Çy ®ñ ®Ó cã thÓ ¸p dông nguyªn t¾c x¸c suÊt kh¸ch quan. V× vËy, thêng dùa trªn ý kiÕn chñ quan ®Ó ®a ra x¸c suÊt x¶y ra c¸c sù kiÖn n»m trong møc hîp lý chÊp nhËn ®îc.
•
2) Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch c©y quyÕt ®Þnh
· §©y lµ ph¬ng ph¸p ®å ho¹ m« t¶ qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh th«ng qua s¬ ®å h×nh c©y vÒ qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh. Nhµ qu¶n lý cã thÓ sö dông lý thuyÕt x¸c suÊt ®Ó ph©n tÝch nh÷ng quyÕt ®Þnh phøc t¹p gåm nhiÒu kh¶ n¨ng lùa chän, nhiÒu yÕu tè cha biÕt.
· C©y quyÕt ®Þnh ®i tõ gèc lªn ngän nh sau:
- Chia dù ¸n theo c¸c kÞch b¶n.
- Mçi kÞch b¶n ®îc chia theo c¸c ph¬ng ¸n.
- Mçi ph¬ng ¸n ®îc chia theo c¸c t×nh huèng.
•
•
3) Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®é nh¹y
· Lµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ c¸c t¸c ®éng cña rñi ro ®èi víi kho¶n ®Çu t b»ng c¸ch x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng sinh lîi cña kho¶n ®Çu t ®ã thay ®æi nh thÕ nµo khi c¸c yÕu tè t¸c ®éng (cã thÓ gäi lµ biÕn sè) bÞ thay ®æi.
· Ph¬ng ph¸p nµy nh»m nghiªn cøu sù thay ®æi cña ®¹i lîng ®Çu ra khi cã sù thay ®æi cña ®¹i lîng ®Çu vµo cho tríc.
· Tr×nh tù gi¶i bµi to¸n theo c¸c bíc sau:
- Chän c¸c ®¹i lîng ®Çu vµo ®îc coi lµ kh«ng an toµn.
- Chän ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n trong ®iÒu kiÖn an toµn.
- Ên ®Þnh møc thay ®æi cña c¸c ®¹i lîng ®Çu vµo ®îc nghiªn cøu so víi trÞ sè gèc (ë ®iÒu kiÖn an toµn) thêng lÊy ± 10% lµm møc thay ®æi trªn vµ díi.
- TÝnh sù biÕn ®æi cña ®¹i lîng ®Çu ra do sù thay ®æi cña thay nhiÒu ®¹i lîng ®Çu vµo cïng mét lóc.
4) Ph¬ng ph¸p m« pháng
· Néi dung cña ph©n tÝch m« pháng lµ x©y dùng nh÷ng m« h×nh mµ mçi m« h×nh lµ mét kh¸i niÖm hoÆc mét sù tîng trng cho mét hÖ thèng thùc nµo ®ã. TiÕn hµnh thö nghiÖm trªn c¸c m« h×nh ®ã ®Ó cã thÓ hiÓu biÕt râ rµng vÒ hµnh vi cña hÖ thèng hoÆc trî gióp qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh.
· Cã 2 1o¹i m« h×nh lµ m« h×nh tÝnh tÊt ®Þnh vµ m« h×nh x¸c suÊt.
- M« h×nh tÊt ®Þnh lµ m« h×nh mµ trong ®ã mäi d÷ liÖu ®· ®îc biÕt tríc, gi¶ ®Þnh lµ ®· biÕt mét c¸ch ch¾c ch¾n.
- M« h×nh x¸c suÊt lµ m« h×nh cã mét sè d÷ liÖu ®îc m« t¶ bëi c¸c ph©n phèi x¸c suÊt mang tÝnh ngÉu nhiªn.
- Víi mét sè ngÉu nhiªn (1 t×nh huèng) ®îc m« pháng sÏ cho mét kÕt qu¶.
Ngêi ta ®a ra nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau ®Ó m« pháng vµ cã c¸c kÕt qu¶ kh¸c nhau. Trªn c¬ së ®ã t×m ®îc quy luËt (mét tæ hîp c¸c gi¶ ®Þnh vµ kÕt qu¶) ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh.
· M« pháng Mon te Carlo lµ mét m« pháng ngÉu nhiªn theo Lý thuyÕt x¸c suÊt thêng ®îc sö dông hiÖn nay. M« h×nh nµy gi¶ thiÕt lµ c¸c tham sè rñi ro tu©n theo ph©n phèi x¸c suÊt.
•
· §Ó m« pháng dù ¸n víi c¸c yÕu tè bÊt tr¾c trong qu¸ tr×nh íc tÝnh, ®Çu tiªn dù ¸n ®îc ph©n chia ra nhiÒu ho¹t ®éng hoÆc c¸c gãi nhá víi c¸c ®¸nh gi¸ vÒ gi¸ trÞ vµ kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn mét c¸ch l¹c quan (cao nhÊt), møc thêng gÆp (trung b×nh) vµ bi quan (thÊp nhÊt), gi¸ trÞ thêng gÆp lµ gi¸ trÞ cã tÇn suÊt xuÊt hiÖn cao nhÊt trong ph©n bè x¸c suÊt.
· KÕt qu¶ toµn diÖn ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së m« pháng sö dông 3 gi¸ trÞ tiªu biÓu (l¹c quan, trung b×nh, bi quan) vµ m« t¶ mäi thø gi÷a c¸c gi¸ trÞ ®ã. Sau chu tr×nh ®Çu tiªn, viÖc tÝnh to¸n ®îc thùc hiÖn lÆp ®i lÆp l¹i. M¸y tÝnh sö dông mét sè ngÉu nhiªn ®Ó lùa chän mét con sè trong ph¹m vi gi¸ trÞ. Chóng sö dông mét ph©n bæ ®Ó x¸c ®Þnh tÇn suÊt lùa chän.
•
•
5) Ph¬ng ph¸p t¬ng tù
Theo ph¬ng ph¸p nµy sö dông c¬ së d÷ liÖu cña c¸c dù ¸n t¬ng tù ®Ó thùc hiÖn. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông khi m«i trêng bªn trong vµ bªn ngoµi cña dù ¸n vµ c¸c tiªu b¶n gièng nhau vÒ c¸c th«ng sè c¬ b¶n nh quy m«, ph¬ng ph¸p vµ kü thuËt thùc thi, c«ng nghÖ.
· KÕt luËn vÒ c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Þnh tÝnh rñi ro:
- Nh×n chung c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ®Þnh lîng ®Ó ®o lêng rñi ro ®ßi hái c¬ së d÷ liÖu ®Çy ®ñ míi cã thÓ ¸p dông ®îc. §Æc biÖt lµ ph¬ng ph¸p m« pháng ®ßi hái sè mÉu ®iÒu tra rÊt lín, cã thÓ lªn tíi vµi tr¨m ngh×n mÉu. §iÒu nµy lµ rÊt khã kh¨n khi ¸p dông cho ph©n tÝch rñi ro c¸c dù ¸n x©y dùng.
- Trong ®iÒu kiÖn c¬ së d÷ liÖu h¹n chÕ, ph¬ng ph¸p chuyªn gia trªn c¬ së xö lý ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ rñi ro lµ ph¬ng ph¸p tá ra cã nhiÒu u ®iÓm vµ kh¶ thi nhÊt.
2.4.3. KiÓm so¸t phßng ngõa rñi ro
KiÓm so¸t rñi ro lµ sö dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt, c¸c c«ng cô, chiÕn lîc, c¸c ch¬ng tr×nh hµnh ®éng,.. ®Ó ng¨n ngõa, nÐ tr¸nh hoÆc gi¶m thiÓu nh÷ng tænthÊt, nh÷ng ¶nh hëng kh«ng mong ®îi.
· NÐ tr¸nh rñi ro lµ lo¹i bá kh¶ n¨ng bÞ thiÖt h¹i, tøc lµ kh«ng chÊp nhËn dù ¸n do rñi ro qu¸ lín.
BiÖn ph¸p nµy ®îc ¸p dông trong trêng hîp kh¶ n¨ng bÞ thiÖt h¹i cao vµ møc ®é thiÖt h¹i lín.
· ChÊp nhËn rñi ro lµ trêng hîp nhµ qu¶n lý hoµn toµn biÕt tríc rñi ro vµ nh÷ng hËu qu¶ cña nã, nhng s½n sµng chÊp nhËn nh÷ng rñi ro, thiÖt h¹i nÕu nã xuÊt hiÖn.
· B¶o hiÓm, lµ sù chuyÓn dÞch rñi ro theo hîp ®ång, b¶o hiÓm lµ c«ng cô qu¶n trÞ rñi ro phï hîp khi kh¶ n¨ng x¶y ra thiÖt h¹i thÊp, nhng møc ®é thiÖt h¹i cã thÓ rÊt nghiªm träng.
· Ng¨n ngõa thiÖt h¹i lµ sö dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó lµm gi¶m tÝnh thêng xuyªn xuÊt hiÖn c¸c rñi ro hoÆc møc ®é thiÖt h¹i do rñi ro mang l¹i.
·Gi¶m bít thiÖt h¹i - lµ viÖc nhµ qu¶n lý dù ¸n sö dông c¸c biÖn ph¸p ®o lêng, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ l¹i rñi ro liªn tôc vµ x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ®Ó ®èi phã vµ lµm gi¶m møc ®é thiÖt h¹i khi rñi ro x¶y ra. Gi¶m bít thiÖt h¹i bao gåm c¸c biÖn ph¸p nh»m lµm gi¶m thiÓu nh÷ng thiÖt h¹i, mÊt m¸t do rñi ro mang l¹i nh cøu vít nh÷ng tµi s¶n cßn sö dông ®îc, chuyÓn nî, x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch phßng ngõa rñi ro, dù phßng vµ ph©n t¸n rñi ro.
· ChuyÓn dÞch rñi ro lµ biÖn ph¸p, trong ®ã mét bªn liªn kÕt víi nhiÒu bªn kh¸c ®Ó cïng chÞu rñi ro, hay còng cã thÓ lµ chuyÓn tµi s¶n hay ho¹t ®éng cã rñi ro cho ®èi tîng kh¸c.
BiÖn ph¸p chuyÓn dÞch rñi ro gièng biÖn ph¸p b¶o hiÓm ë chç, ®é bÊt ®Þnh vÒ thiÖt h¹i ®îc chuyÓn tõ c¸ nh©n sang nhãm ngêi, nhng kh¸c b¶o hiÓm ë chç, b¶o hiÓm kh«ng chØ ®¬n thuÇn bao gåm chuyÓn dÞch rñi ro, mµ cßn gi¶m ®îc rñi ro th«ng qua dù ®o¸n thiÖt h¹i b»ng luËt sè lín tríc khi nã xuÊt hiÖn.
•
2.5. Qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n x©y dùng
2.5.1. Yªu cÇu qu¶n lý vµ ph©n chia giai ®o¹n qu¶n lý
· Qu¶n lý rñi ro dù ¸n lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh, ph©n tÝch nh»m vµo viÖc kiÓm so¸t c¸c rñi ro cña dù ¸n mét c¸ch hÖ thèng vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt.
· Qu¶n lý rñi ro dù ¸n lµ qu¸ tr×nh liªn tôc ®îc thùc hiÖn trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña chu kú dù ¸n, kÓ tõ khi míi h×nh thµnh cho ®Õn khi kÕt thóc dù ¸n.
· Trong suèt vßng ®êi dù ¸n, nhiÒu kh©u c«ng viÖc cã møc ®é rñi ro rÊt cao, nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n chia thµnh nhiÒu giai ®o¹n ®Ó xem xÐt ph©n tÝch rñi ro, trªn c¬ së ®ã lùa chän c¸c gi¶i ph¸p phï hîp nh»m gi¶m bít vµ lo¹i trõ rñi ro.
· Cã thÓ ph©n chia qu¸ tr×nh qu¶n lý rñi ro thµnh c¸c giai ®o¹n sau:
- Giai ®o¹n khëi ®Çu: nghiªn cøu, xem xÐt c¸c d÷ liÖu c¬ b¶n liªn quan ®Õn dù ¸n, chuÈn bÞ x©y dùng khung ch¬ng tr×nh lµm c¬ së cho c¸c giai ®o¹n sau.
- Giai ®o¹n x¸c ®Þnh: t×m hiÓu c¸c rñi ro cã kh¶ n¨ng x¶y ra, c¸c nguyªn nh©n g©y ra rñi ro trong dù ¸n.
- Giai ®o¹n ph©n tÝch nh»m tÝnh to¸n, ®o lêng th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng x¶y ra vµ møc ®é t¸c ®éng cña rñi ro tíi c¸c kÕt qu¶ ®Çu ra cña dù ¸n.
- Giai ®o¹n ph¶n øng: ®a ra kÕ ho¹ch, hµnh ®éng ph¶n øng víi rñi ro khi chóng xuÊt hiÖn trong dù ¸n.
- Giai ®o¹n qu¶n lý nh»m ®a ra c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t, ®iÒu chØnh rñi ro khi nã xuÊt hiÖn.
-
2.5.2. Chñ thÓ g©y rñi ro vµ ®èi tîng chÞu rñi ro trong dù ¸n x©y dùng
a. Rñi ro trªn gãc ®é chñ ®Çu t:
· Chñ ®Çu t cã thÓ ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng rñi ro sau:
- C¸c rñi ro tõ phÝa nhµ níc nh chÞu ¸p lùc tõ c¬ quan qu¶n lý nhµ níc, cÊp cã thÈm quyÒn thêng cã nh÷ng can thiÖp trong qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh, phª duyÖt ®Çu t xÐt duyÖt kinh phÝ cña dù ¸n.
- C¸c rñi ro g©y ra do thiÕu vèn, ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña chñ ®Çu t, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng dù ¸n BOT.
- C¸c rñi ro g©y ra do n¨ng lùc cña b¶n th©n chñ ®Çu t yÕu kÐm, h¹n chÕ lµm ¶nh hëng trùc tiÕp môc tiªu vµ lîi Ých cña chñ ®Çu t.
· Chñ ®Çu t g©y ra nh÷ng rñi ro mµ nhµ thÇu, t vÊn vµ céng ®ång x· héi ph¶i g¸nh chÞu :
- N¨ng lùc chñ ®Çu t h¹n chÕ dÉn ®Õn nhiÒu bÊt cËp, c¸c tiªu chÝ thêi gian, chi phÝ, chÊt lîng dù ¸n khã b¶o ®¶m.
- Lùa chän nhµ thÇu kh«ng phï hîp, n¨ng lùc tµi chÝnh thÊp, mÊt c©n ®èi tµi chÝnh, yÕu kÐm trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
- Do kh«ng cã c¬ chÕ chÆt chÏ vÒ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña chñ ®Çu t mµ chñ ®Çu t cã thÓ cè t×nh vi ph¹m lîi Ých tríc m¾t cña hä, g©y nhiÒu thiÖt h¹i cho t vÊn, nhµ thÇu, ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t mµ céng ®ång ph¶i g¸nh chÞu.
b. Rñi ro trªn gãc ®é t vÊn:
· T vÊn cã thÓ g¸nh chÞu c¸c rñi ro sau:
- T vÊn chÞu sù phô thuéc vµ chØ ®¹o cña chñ ®Çu t hoÆc c¬ quan qu¶n lý nhµ níc. Tuy ®· cã c¬ chÕ ®Êu thÇu t vÊn thiÕt kÕ vµ t vÊn gi¸m s¸t, nhng t vÊn ®îc tuyÓn chän cã thÓ vÉn tõ ý kiÕn cña l·nh ®¹o hoÆc tõ chñ ®Çu t, phÇn nhiÒu th«ng qua mèi quan hÖ, nh×n chung cha nghiªm tóc.
- NhiÒu dù ¸n kh«ng râ nguån vèn do c¸c nguyªn nh©n tõ phÝa nhµ níc vµ chñ ®Çu t lµm cho t vÊn kh«ng ®îc båi hoµn tiÒn lËp dù ¸n, chi phÝ kh¶o s¸t thiÕt kÕ kh«ng ®îc thanh to¸n.
- N¨ng lùc, ý thøc cña mét sè c¸n bé kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ h¹n chÕ dÉn ®Õn nhiÒu rñi ro, mang l¹i thiÖt h¹i cho chÝnh b¶n th©n t vÊn.
- Quy tr×nh- quy ph¹m ®èi víi c«ng t¸c thiÕt kÕ cßn nhiÒu tån t¹i.
· T vÊn g©y ra c¸c rñi ro cho c¸c bªn liªn quan nh:
- TÝnh ®éc lËp cña t vÊn cßn bÞ h¹n chÕ, ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng c«ng t¸c t vÊn, g©y ra nhiÒu rñi ro cho c¸c bªn liªn quan.
- ChÊt lîng c«ng t¸c kh¶o s¸t kÐm, thiÕt kÕ sai sãt, biÖn ph¸p thi c«ng kh«ng phï hîp, g©y ra c¸c rñi ro cho nhµ thÇu, céng ®ång.
- Do kh«ng cã chÕ tµi xö ph¹t nghiªm minh nªn t vÊn cã thÓ cè t×nh vi ph¹m nh chøng nhËn khèng khèi lîng cho nhµ thÇu ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t mµ céng ®ång ph¶i g¸nh chÞu rñi ro trªn gãc ®é nhµ thÇu.
c. Rñi ro trªn gãc ®é nhµ thÇu:
· Nhµ thÇu cã thÓ g¸nh chÞu c¸c rñi ro sau:
- Chñ ®Çu t cã thÓ dõng dù ¸n hoÆc chËm thanh to¸n vèn, cã thÓ thay ®æi thiÕt kÕ kü thuËt, c«ng nghÖ hoÆc ¸p lùc tõ phÝa chñ ®Çu t ®ßi hái rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn dù ¸n.
- C«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng kh«ng b¶o ®¶m tiÕn ®é chÊt lîng.
- Nî ®äng XDCB , lç do bá gi¸ thÇu thÊp, nhµ thÇu mÊt c©n ®èi tµi chÝnh, vay nî ng©n hµng.
- BiÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo, nhµ thÇu ph¶i øng vèn, ph¶i chê ®îi ®Ó quyÕt to¸n.
- ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn thêi tiÕt: ma, b·o, lò lôt.
- N¨ng lùc nhµ thÇu h¹n chÕ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña nhµ thÇu.
· Nhµ thÇu g©y ra c¸c rñi ro mµ c¸c bªn liªn quan vµ céng ®ång ph¶i g¸nh chÞu
- Thi c«ng c«ng tr×nh kh«ng b¶o ®¶m chÊt lîng, ph¶i ph¸ ®i lµm l¹i ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ dù ¸n.
- Cung cÊp hµng hãa, thiÕt bÞ kh«ng ®óng quy ®Þnh
- C¸c rñi ro do nhµ thÇu cè t×nh vi ph¹m mang l¹i nhiÒu thiÖt h¹i mµ céng ®ång ph¶i g¸nh chÞu.
2.6. C«ng t¸c qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n x©y ë ViÖt Nam
2.6.1. Thùc tr¹ng
· VÊn ®Ò qu¶n lý rñi ro cßn cha ®îc quan t©m ®óng møc, cßn lµ vÊn ®Ò míi mÎ.
· §¸nh gi¸ chung vÒ qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n x©y dùng ë ViÖt Nam theo c¸c tiªu chÝ: môc tiªu, chñ thÓ qu¶n lý, c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ c«ng cô qu¶n lý:
- §¸nh gi¸ vÒ môc tiªu qu¶n lý rñi ro: kh«ng b¶o ®¶m ®îc c¸c môc tiªu ®Æt ra cña dù ¸n nh bÞ kÐo dµi vÒ thêi gian (kho¶ng 90% tæng sè dù ¸n), ph¸t sinh t¨ng chi phÝ so víi dù to¸n ban ®Çu (hÇu hÕt c¸c dù ¸n) vµ chÊt lîng kh«ng b¶o ®¶m.
- Cã rÊt nhiÒu rµo c¶n lín h¹n chÕ qu¶n lý rñi ro dù ¸n:
+ C¬ së lý luËn vÒ rñi ro cßn thiÕu vµ cha ®Çy ®ñ (NghÞ ®Þnh sè 16!N§-CP vÒ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh dïng thuËt ng÷ sù cè. Kh¸i niÖm sù cè hÑp h¬n kh¸i niÖm rñi ro vµ chñ yÕu ¸m chØ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn kü thuËt).
+ C¸c nhµ qu¶n lý cha quen víi kh¸i niÖm qu¶n lý rñi ro, lîi Ých cña viÖc qu¶n lý rñi ro cha ®îc chøng thùc cô thÓ, kh¸ch hµng vµ c¸c ®èi t¸c kh«ng cã nhu cÇu qu¶n lý rñi ro.
· §¸nh gi¸ vÒ chñ thÓ qu¶n lý rñi ro vµ vai trß cña nhµ níc:
- Trong c¸c ®èi tîng liªn quan ®Õn dù ¸n x©y dùng, chñ ®Çu t lµ ngêi ®ãng vai trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro.
ViÖc ®Çu t hiÖn nay chñ yÕu theo c¬ chÕ xin - cho, c¸c chñ ®Çu t lµ ngêi thay mÆt nhµ níc chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ®Çu t, nhng tr¸ch nhiÖm cha ®îc g¾n kÕt thùc sù. V× vËy chÝnh c¬ chÕ ®· tù nã t¹o ra nhiÒu rñi ro trong c¶ qu¸ tr×nh ®Çu t.
- XuÊt ph¸t tõ c¬ chÕ xin cho bao cÊp cña nhµ níc, xuÊt ph¸t tõ viÖc thiÕu c¸c quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn liªn quan ®Õn dù ¸n vµ c¸c chÕ tµi xö ph¹t, c¸c rñi ro, tiªu cùc ®ang xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu vµ g©y hËu qu¶ nghiªm träng ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ cña dù ¸n.
· §¸nh gi¸ vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch trong qu¶n lý rñi ro.
HiÖn t¹i cha cã c¬ chÕ qu¶n lý rñi ro dù ¸n, cßn thiÕu c¸c ®iÒu kiÖn cÇn nh c¸c yÕu tè vÒ thêi gian, nguån lùc, kinh phÝ cho c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro dù ¸n, cha ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn liªn quan.
· §¸nh gi¸ vÒ c«ng cô vµ qu¸ tr×nh qu¶n lý rñi ro.
HiÖn nay c¸c nhµ qu¶n lý cha ¸p dông c«ng cô còng nh qu¸ tr×nh qu¶n lý rñi ro dù ¸n. MÆt kh¸c th«ng tin gi÷a c¸c ®èi t¸c tham gia dù ¸n, gi÷a c¸c thµnh viªn dù ¸n kh«ng ®îc trao ®æi vµ cËp nhËt thêng xuyªn còng lµ mét yÕu tè h¹n chÕ.
2.6.2. Gi¶i ph¸p gi¶m nhÑ rñi ro trong c¸c dù ¸n x©y dùng
1. C¸c gi¶i ph¸p ë giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n
- VÒ c«ng t¸c quy ho¹ch, b¶o ®¶m quy ho¹ch ®i tríc mét bíc, lµm c¬ së cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n. N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c dù b¸o vµ cung cÊp th«ng tin phôc vô quy ho¹ch, nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao chÊt lîng quy ho¹ch nh bè trÝ ®ñ vèn cho c«ng t¸c quy ho¹ch x©y dùng. Ph¶i cã c¸c chÕ tµi ®ñ m¹nh ®èi víi c¸c chñ thÓ tham gia thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t kh«ng tu©n thñ ph¸p luËt, kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn sai quy ho¹ch.
- VÒ chñ tr¬ng ®Çu t - Nhµ níc cÇn cã c¬ chÕ ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm ë kh©u chñ tr¬ng ®Çu t, cã c¬ chÕ qu¶n lý nh»m h¹n chÕ c¸c t¸c ®éng do rñi ro g©y ra nh thÊt tho¸t, l·ng phÝ ë kh©u nµy.
- VÒ c«ng t¸c kÕ ho¹ch ph©n bè vèn - chÊm døt t×nh tr¹ng ghi kÕ ho¹ch ®Çu t x©y dùng ®èi víi c¸c dù ¸n cha ®ñ thñ tôc x©y dùng, cha ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ nguån vèn.
2. C¸c gi¶i ph¸p ë giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n
- Kh©u kh¶o s¸t thiÕt kÕ - cã c¬ chÕ ph¸t huy tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña t vÊn. CÇn n©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é vµ cã quy ®Þnh râ rµng vÒ tiªu chuÈn ®Ó ®îc cÊp chøng chØ hµnh nghÒ t vÊn.
- Kh©u ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng: ®a c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng vµo giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t: thùc hiÖn c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng theo quy ho¹ch b»ng c¸ch thµnh lËp quü ®Çu t x©y dùng, phôc vô c«ng t¸c GPMB, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng. Cã c¬ chÕ ph¹t tµi chÝnh chñ ®Çu t trong trêng hîp ®· bµn giao mÆt b»ng ®óng tiÕn ®é cho nhµ thÇu.
- VÒ huy ®éng vµ sö dông vèn, nhµ níc chØ ®Çu t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng ®Çu t ®îc, ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ DNNN, ph¸t triÓn c¸c kªnh huy ®éng vèn tÝn dông dµi h¹n vµ trung h¹n, uû th¸c ®Çu t, thu mua tµi chÝnh, më réng thÞ trêng chøng kho¸n, thµnh lËp c¸c quü ®Çu t.
- VÒ lùa chän nhµ thÇu, xö lý nghiªm nh÷ng hiÖn tîng th«ng thÇu, ph¸t huy h×nh thøc ®Êu thÇu trong x©y dùng, mua s¾m thiÕt bÞ, t vÊn thiÕt kÕ vµ t vÊn gi¸m s¸t
- Trong kh©u thi c«ng, nghiÖm thu:
+ Hoµn thiÖn hÖ thèng tiªu chuÈn, quy chuÈn vµ c¸c chØ tiªu ®Þnh møc kinh tÕ - kü thuËt phôc vô qu¶n lý ®Çu t x©y dùng.
+ Hoµn thiÖn c¬ chÕ h×nh thµnh vµ qu¶n lý gi¸ x©y dùng phï hîp víi mçi giai ®o¹n ®Çu t vµ x©y dùng c«ng tr×nh.
-Thùc hiÖn thÓ chÕ hîp ®ång phï hîp víi ®Æc thï s¶n phÈm x©y dùng vµ th«ng lÖ quèc tÕ
3. C¸c gi¶i ph¸p ë giai ®o¹n khai th¸c dù ¸n:
- CÇn cã c¸c quy ®Þnh râ rµng, cô thÓ vÒ duy tu, b¶o dìng c«ng tr×nh x©y dùng, huy ®éng vèn cho b¶o tr× c«ng tr×nh.
- Quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm lîi Ých cña ®èi tîng qu¶n lý khai th¸c c«ng tr×nh x©y dùng.
ĐÀO TẠO CẤP CHỨNG CHỈ HÀNH NGHỀ XÂY DỰNG
1. Bồi dưỡng nghiệp vụ Đấu thầu cơ bản (800k)
2. Bồi dưỡng nghiệp vụ Đấu thầu nâng cao (1300k)
3. Khóa nghiệp vụ Đấu thầu qua mạng ( 1200k)
4. Khóa Quản lý lao động, tiền lương và BHXH ( 900k)
5. Khóa Nghiệp vụ Hành chính văn phòng, Văn thư và Lưu trữ (1200k)
6. Chứng chỉ Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình ( 1300k)
7. Bồi dưỡng nghiệp vụ đánh giá dự án đầu tư ( 900k)
8. Giám đốc tư vấn quản lý dự án ( 1300k)
9. Chỉ huy trưởng công trường xây dựng (1000k)
10. Giám sát thi công xây dựng công trình (1700k)
11. Bồi dưỡng nghiệp vụ Định giá xây dựng (1500k)
12. Nghiệm thu hoàn công và thanh quyết toán (900k)
13. Học Đo bóc khối lượng và học lập dự toán (1400k)
14. Trắc đạc trong xây dựng (1400k)
15. Hướng dẫn điều chỉnh giá và hợp đồng xây dựng do biến động giá nguyên liệu, vật liệu xây dựng (800k)
16. Kiểm tra chứng nhận đủ điều kiện đảm bảo an toàn chịu lực và chứng nhận sự phù hợp về chất lượng công trình xây dựng (600k)
17. Kiểm định chất lượng công trình xây dựng (1300k)
18. Khóa chứng nhận An toàn lao động lao động (900k)
19. - Môi giới bất động sản (10 buổi tối) (1300k)
- Định giá bất động sản (18 buổi tối) (1500k)
- Quản lý và điều hành sàn giao dịch (10 buổi tối) (1300k)
20-Tư vấn thủ tục cấp chứng chỉ Hành nghề Kỹ sư Định Giá; Hành nghề về tư vấn giám sát, thiết kế, hoạt động xây dựng
21- Đào tạo cấp chứng chỉ, chứng nhận nâng bậc thợ năm 2014 với các ngành nghề gồm 4 nhóm:
1. Cơ khí, tiện, hàn, gò
2. Sửa chữa ô tô, máy nổ, xe gắn máy, làm đồng, sơn
3. Điện công nghiệp, điện dân dụng, điện tử.
4. Sửa chữa, vận hành, bảo trì máy lạnh
5. Kỹ thuật xây dựng.
6. Thợ coffa
7. Thợ Nghề kỹ Thuật xây dựng
8. Thợ vận hành máy đóng cọc
9- Thợ mộc xây dựng và trang trí nội thất
10- Thợ cấp thoát nước
11- Thợ cốt thép-hàn
12- Thợ hàn
13- Thợ nề hoàn thiện
14- Thợ vận hành cần trục
15- Thợ điện dân dụng
16 Thợ điện công nghiệp
|
